هوادهی یکی از اجزای حیاتی در فرآیند تصفیه فاضلاب است که برای تجزیه مواد آلی و تثبیت لجن ضروری است. برای اطمینان از کارایی و ایمنی زیست‌محیطی فرآیندهای هوادهی، استانداردها و مقرراتی توسط سازمان‌های محیط‌زیستی در سراسر جهان تدوین شده‌اند. این استانداردها الزامات خاصی برای عملکرد، بهره‌برداری و نظارت بر سیستم‌های هوادهی در تأسیسات تصفیه فاضلاب تعیین می‌کنند.
استانداردهای کیفیت پساب:
سازمان‌های محیط‌زیستی مانند سازمان حفاظت محیط‌زیست ایالات متحده (EPA) محدودیت‌های سختگیرانه‌ای برای کیفیت پساب خروجی از تصفیه‌خانه‌های فاضلاب تعیین کرده‌اند. پارامترهایی مانند نیاز اکسیژن بیوشیمیایی (BOD)، نیاز اکسیژن شیمیایی (COD)، مواد جامد معلق (TSS) و سطح مواد مغذی (نیتروژن و فسفر) به دقت نظارت می‌شوند.
به عنوان مثال، EPA تعیین کرده است که BOD5 (مقدار اکسیژن مصرف‌شده توسط میکروارگانیسم‌ها در طول پنج روز) در پساب تصفیه‌شده باید معمولاً کمتر از 30 میلی‌گرم بر لیتر باشد. استانداردهای مشابهی در مناطق دیگر وجود دارد، مانند دستورالعمل تصفیه فاضلاب شهری اتحادیه اروپا که حد BOD5 را برای تصفیه‌خانه‌های بزرگتر، 25 میلی‌گرم بر لیتر تعیین کرده است.
استاندارد کیفیت پساب در ایران:
در ایران، سازمان حفاظت محیط‌زیست نیز استانداردهای کیفیت پساب را برای تخلیه به منابع آبی و خاک تعیین کرده است. بر اساس این استانداردها، حداکثر مقدار BOD5 برای تخلیه به آب‌های سطحی 30 میلی‌گرم بر لیتر و برای تخلیه به خاک 100 میلی‌گرم بر لیتر است.
برای COD، حداکثر مقدار مجاز برای تخلیه به آب‌های سطحی 60 میلی‌گرم بر لیتر و برای تخلیه به خاک 200 میلی‌گرم بر لیتر تعیین شده است. همچنین، حداکثر مقدار مواد جامد معلق (TSS) برای تخلیه به آب‌های سطحی 40 میلی‌گرم بر لیتر و برای تخلیه به خاک 100 میلی‌گرم بر لیتر است.
این استانداردها به منظور حفظ کیفیت منابع آبی و خاک و جلوگیری از آلودگی محیط‌زیست تدوین شده‌اند.
کارایی انتقال اکسیژن (OTE):
کارایی هوادهی با مقدار انتقال اکسیژن اندازه‌گیری می‌شود که نشان می‌دهد اکسیژن با چه راندمانی از هوا به فاضلاب منتقل می‌شود. مقادیر بالای OTE برای دستیابی به سطح لازم از تصفیه با مصرف حداقل انرژی ضروری است.
استانداردها معمولاً نیاز به مقادیر OTE حداقل 15-20% برای پخش‌کننده‌های حباب ریز و 10-12% برای پخش‌کننده‌های حباب درشت دارند.
مصرف انرژی و کارایی:
استانداردهای نظارتی همچنین بر راندمان انرژی سیستم‌های هوادهی تمرکز دارند. مصرف انرژی برای هوادهی معمولاً 50-70% از کل مصرف انرژی در یک تصفیه‌خانه فاضلاب را تشکیل می‌دهد.
رعایت استانداردهای کارایی انرژی شامل استفاده از فناوری‌هایی مانند درایوهای فرکانس متغیر (VFD) و سیستم‌های کنترل خودکار برای بهینه‌سازی مقدار هوادهی و کاهش مصرف انرژی است.
نظارت و گزارش‌دهی:
مجوزها و بازرسی‌ها:
استانداردها و مقررات نظارتی برای اطمینان از عملکرد مؤثر و ایمن زیست‌محیطی سیستم‌های هوادهی در تصفیه فاضلاب ضروری هستند. افزایش راندمان انتقال اکسیژن، مصرف بهینه انرژی، نظارت مستمر، نگهداری و رعایت دستورالعمل‌های بهره‌برداری برای دستیابی به این استانداردها و حفاظت از بهداشت عمومی و محیط زیست ضروری است.
